نظارت بر فعالیت های آنلاین کودکان در سال های آغازین آشنایی با رایانه و اینترنت بسیار اهمیت دارد و لازم است تا کودکان در تمام لحظات تحت کنترل باشند. به علاوه، کودکان تنها می توانند نیم ساعت در روز را با سایت های متناسب سن خود سپری کنند. اما برای کودکان بالای هفت سال، شرایط فعالیت های اینترنتی کاملا تغییر می کند.

محدود کردن کودکان و نوجوانان در استفاده از فضای مجازی یک الزام است

متاسفانه در حال حاضر کودکان حتی در سن ۸، ۹ سالگی در اینستاگرام صفحه‌های شخصی راه‌اندازی می‌کنند که این موضوع می‌تواند آسیب بسیاری به کودکان وارد کند چراکه ممکن است کودکان و نوجوانان به خاطر کنجکاوی‌های متعدد،‌ وارد فضاهایی شوند و یا با افرادی معاشرت کنند که صدمات جبران ناپذیری به آنها و یا خانواده‌شان وارد کند

اگر از ابتدای دوران تولد کودک، رابطه و صمیمیت بیشتری میان والدین و فرزند ایجاد شود این موضوع می‌تواند ساختار مناسب دفاعی بسیار خوبی ایجاد کند تا کودک از هرگونه سوءاستفاده و آسیبی دور باشد. صمیمیت در رابطه والدین و فرزند کمک می‌کند تا کودک برای ورود به هر فضایی آنها را آگاه کند، با آنها مشورت کند و در هر شرایطی نظر آنها را جویا شود. از طرفی دیگر، والدین می‌توانند براساس این صمیمیت شرایطی فراهم کنند که امکان حضور مداوم کودک در فضای مجازی تعدیل یابد.

راهکارهایی بر اساس سن و مراحل مختلف

۲ تا ۴ سال:

با شروع ۳ سالگی، برخی از کودکان را می توان از مزایای -مقداری جزئی- استقلال در فضای وب بهره مند کرد از این رو آنها می توانند به کاوش و تجربه های جدید دست یابند و حتی اشتباهات مختص به خود را مرتکب شوند.

البته این به مفهوم آزادی کامل کودکان در فضای اینترنت نخواهد بود. بهترین کار آن است که والدین وب سایت های مناسب برای بازدید آنها را انتخاب کرده و خروج از وب سایت ها نیز بر عهده فرزندان نباشد. البته وقتی فرزندانتان در سایت های ایمن شناخته شده هستند، لازم نیست که تمام مدت بالای سر آنها ایستاده و یا کنارشان بنشینید.

۴ تا ۷ سال:

در این محدوده سنی، کودکان شناسایی های جدید خود را در فضای مجازی آغاز می کنند، اما همچنان حفظ رابطه نزدیک والدین و فرزندان در فضای اینترنت بسیار مهم است. زمانی که فرزند شما در محدوده سنی مذکور قرار دارد، باید دسترسی او به اینترنت را تنها به سایت هایی که از قبل مشاهده کرده اید و نسبت به محتوای مفید آن اشراف دارید، محدود نمائید.

بسیار مهم است که کودکان شما دراین محدوده سنی تجربه های مثبتی را از سایت هایی که با آن سرو کار دارند، کسب کنند. این به مفهوم هر چه دور نگه داشتن کودکان از سایت های خطرناک نیست، بلکه اطمینان حاصل کردن از آن است که سایت های مورد بازدید، فرزندانمان را به سمت تخریب فکری سوق نمی دهد.

۷ تا ۱۰ سال:

در این محدوده سنی، کودکان با نگاهی فراخانوادگی بدنبال کسب موجودیت اجتماعی و اطلاعات بیشتر هستند. این زمانی است که فشار همسالان آغاز و تبدیل به یک مساله پیچیده برای بسیاری از بچه ها می شود. به اعتقاد “ریچارد تافت” (روانشناس)، فرزندان -در محدوده ۷تا۱۰ سال- در جستجوی استقلال بیشتر از والدین خود هستند.

در طول این سالها، باید مقداری هم به تقویت استقلال کودکان توجه داشت، اما بازهم تکرار می کنیم که این به مفهوم کنار نشستن والدین نیست. همانطور که فرزندانِ خود را به تنهایی- در این محدوده سنی- برای تماشای فیلم روانه نمی کنید، بسیار مهم است که در فضای مجازی نیز با آنها همراه باشید.

علاوه بر این، استفاده از نرم افزارهای فیلترینگ و محدود کردن کودکان به سایت های جستجو شده از طریق موتورهای جستجو ایمن(برای کودکان) نیز باید مدنظر باشد.

۱۰ تا ۱۲ سال:

طی این دوره پیش از نوجوانی، بسیاری از بچه ها در جستجوی استقلال بیشتر هستند. حتی اگر حس استقلال طلبی برجسته هم نشود، در این زمان استفاده از اینترنت برای انجام تکالیف مدرسه، کشف منابع جدید برای سرگرمی، ورزش و سایر جذابیت ها آغاز می شود. رده سنی ۱۰ تا ۱۲ سال همچنین زمانی است که والدین نه تنها باید نگران نوع فعالیت های فرزندان خود در فضای آنلاین باشند بلکه زمان و میزان کار با اینترنت نیز اهمیت می یابد.

در واقع وظیفه شما(والدین) این است که آنها را در مدیریت استقلال خود همیاری کنید. محدودیت هایی را در کیفیت و زمان آنلاین بودن فرزندان اعمال کنید و مطمئن شوید که آنها در فعالیت های دیگر ماننند ورزش، موزیک و کتابخوانی مشارکت دارند.

دنیای مجازی چیست

صمیمیت در رابطه والدین و فرزند کمک می‌کند تا کودک برای ورود به هر فضایی آنها را آگاه کند‎

۱۲ تا ۱۴ سال:

– در این گروه سنی، بچه ها بسیار اجتماعی می شوند و تمایل زیادی به گفتگوهای آنلاین(چت) دارند. با تکرار قوانینی مربوط به حفظ حریم خصوصی برای فرزندانتان، مطمئن شوید که آنها اطلاعات شخصی خود را منتشر نکرده و بدون هماهنگی شما با مخاطبان آنلاین خود(در اتاق های گفتگو) قرار ملاقات نخواهند گذاشت.

همچنین تاکید بسیاری بر عدم تبادل عکس با افراد ناشناس در فضای اینترنت داشته باشید. در سن ۱۲ تا ۱۴ سال باید درک روشنی از این حقیقت وجود داشته باشد که افراد ناشناس در فضای اینترنت ممکن است تا واقعیت فاصله زیادی داشته باشند.

– محدوده سنی ۱۲ تا ۱۴ سال، دورانی است که کودکان نسبت به مسائل جنسی علاقه نشان می دهند. این کاملا برای آنها طبیعی است که در رابطه با جنس مخالف (و حتی همجنسان خود) کنجکاو شوند و عجیب نیست اگر که بخواهند به تصاویر و موضوعات جنسی دسترسی داشته باشند.

طی این دوره اکتشافی اولیه، برای بچه ها بسیار مهم است که بدانند والدین آنها در اطرافشان هستند و از فعالیت های آنها آگاهی دارند. لازم نیست که تمام مدت در اتاقی باشید که فرزندانتان مشغول به وبگردی هستند اما آنها باید بدانند که والدین و سایر اعضا خانواده در هر زمان به اتاق مذکور درسترسی دارند و می توانند در رابطه با فعالیت های آنلاین آنها پرسش هایی را مطرح کنند.

– اگر فرزندانتان به اکتشاف سایت ها با محتوای جنسی علاقه مند هستند، مضطرب نباشید. اینکه چگونه وضعیت موجود را مدیریت خواهید کرد بستگی به دیدگاه شما پیرامون چنین مسائلی دارد. توجه داشته باشید که زمان تغییر کرده و از این رو بچه ها با محتوا و موضوعاتی در اینترنت مواجه می شوند که به مراتب صریح تر و جذاب تر از تجربه های شما(والدین) از مجلات در زمان گذشته است.

– اگر بچه ها در جستجوی اینترنتی جدیت بیشتر به خرج دهند، احتمالا به سایت ها و گروههای خبری دست می یابند که با انتشار محتوا و ترویج توهمات جنسی موجب پریشانی و هراس آنها و حتی خود شما خواهند شد. این احتمالا قوی ترین استدلال برای فیلترینگ اینترنت است و البته استدلالی محکم برای حضور نزدیک والدین در فعالیت های آنلاین فرزندان، ترویج ارزش های خانواه و ایجاد فضایی از اعتماد و صداقت بین والدین و فرزندان است.

– اکثر کودکان در این سن به دانلود نرم افزار بازی از اینترنت و استفاده از آن بصورت آنلاین و یا آفلاین علاقه مند می شوند. برخی از این بازی ها ممکن است دارای محتوایی نامناسب از منظر والدین باشند، از این رو باید بدانید که فرزندتان با رایانه خود چه فعالیت هایی را انجام می دهد، حتی در مواقعی که به فضای مجازی متصل نیستند. نرم افزارهای مانیتورینگ در این زمینه مفید هستند.

– محدوده سنی ۱۲ تا ۱۴ سال، دوره ای است که اکثر والدین آن را به عنوان زمانی مناسب برای صحبت در رابطه با مسائل جنسی-با فرزندان خود- انتخاب می کنند. مطمئنا ایده خوبی خواهد بود اگر به “واکنش” های خود در برابر کشف ناگهانی مشاهدات نامناسب فرزندتان در اینترنت هم کمی فکر کنید.

– شما می توانید از فیلترینگ و مانیتورینگ فعالیت های اینترنتی فرزندان خود در این رده سنی استفاده کنید، اما ممکن است با مقاومت های نیز مواجه شوید. نکته مهم آن است که با فرزندان خود صادق باشید و آنها درک روشنی از نوع و علت اقدامات پیشگیرانه شما داشته باشند. برای مثال، اگر از نرم افزار فیلترینگ استفاده می کنید، باید فرزندتان را در جریان دلایل اقدام خود در راستای پیشگیری از مواجه وی با محتوای نامناسب قرار دهید. همانطور که مانع حضور فرزند خود در برخی مکان ها -در دنیای واقعی -می شوید، از امتیاز سرپرستی خود بهره برده و مانع دستیابی فرزندانتان به مکان هایی مشخص و البته نامناسب در فضای مجازی شوید.